Mitologia grecka
  Teorie o pochodzeniu mitów i stosunek greków do mitów
 

Teorie o pochodzeniu mitów 

 

Autorzy starożytni, np. Herodot, głosili teorię, że Grecy całość swoich wierzeń zapożyczyli od Egipcjan. Pisarze chrześcijańscy twierdzili z kolei, że helleński poganizm opierał się na Biblii w mocno zniekształconej formie. W XIX i XX w., w wyniku badań archeologów i lingwistów, poglądy na temat pochodzenia mitów greckich zostały zweryfikowane.

 
Kult Dionizosa przywędrował do Grecji prawdopodobnie z Tracji – terakotowa maska Dionizosa, I–II w. p.n.e.
 

Z jednej strony językoznawcy wskazują, że część bóstw, podobnie jak język grecki, wywodzi się od ludów indoeuropejskich. Grecki Zeus, jest utożsamiany z łacińskim Jupiterem, sanskryckim Dyausem, germańskim Tyrem, z kolei Uranos z sanskryckim Warunem. W innych przypadkach bliskie podobieństwo w charakterze i funkcjach poszczególnych bóstw wskazuje na wspólne pochodzenie, jednak brak lingwistycznych analogii nie pozwala tego jednoznacznie stwierdzić (np. Mojry i nordyckie Norny).

 

Z drugiej strony archeolodzy udowadniają, że duża część zapożyczeń ma swoje źródło w cywilizacjach Azji Mniejszej i Bliskiego Wschodu. Kybele jest doskonałym przykładem zapożyczenia z kultury Anatolii, zaś Afrodyta swoją rolę w greckim panteonie oraz wizerunek w ikonografii zawdzięcza bóstwom ludów semickich: Isztar i Astarte.

 

Badania materiałów źródłowych ujawniają wiele warstw, np. w wątku pobocznym mitu o dwunastu pracach Heraklesa występuje Tezeusz. Podobnie jak opowiadania odnoszące się do plemiennych eponimów pokazują one proces wchłaniania mitologii jednej tradycji przez drugą oraz przenikania się różnych kultur.

 

Część naukowców, oprócz źródeł indoeuropejskich i bliskowschodnich, podejrzewa, że część zapożyczeń pochodzi z kultury i wierzeń wciąż słabo znanych ludów prehelleńskich: minojczyków oraz pelazgów. Teorie te wydają się być zasadne szczególnie w odniesieniu do bóstw chtonicznych oraz bogiń matek. Inni naukowcy, w trzech generacjach bogów wymienionych w Teogonii Hezjoda (Uranos, Gaja itd.; Tytani; bogowie olimpijscy), dostrzegają odległe echo konfliktów między społeczeństwami trzech głównych kultur greckiej cywilizacji: Minojczykami, Mykeńczykami i Hellenami.

 

Znaczące podobieństwa pomiędzy utworem Hezjoda a mitologią Hurytów i ich bóstwami Anu, Kumarbi i Teszubem uprawdopodobniają tezę, że Teogonia jest raczej adaptacją mitów huryckich niż uporządkowanym opisem wydarzeń historycznych. Widoczne są również podobieństwa między generacją wczesnych bogów (Chaosem i jego potomstwem) i Tiamat, bohaterką eposu Enuma Elisz.

 

Zwolennicy psychologii Junga (np. Karl Kerényi) są zdania, że źródłem mitów (jak i marzeń sennych) są uniwersalne archetypy. Pomimo że nie wszyscy zgadzają się z interpretacją mitów w oparciu o psychologię Carla Gustava Junga, jak czynią to Karl Kerényi czy Campbell, nie sposób jednak nie zgodzić się z poglądem, że mity wykazują podobieństwo do snów w dwóch aspektach: nie są spójne (przynajmniej w szczegółach) oraz, podobnie jak sen składający się z sekwencji wydarzeń, są często odbiciem chwilowego doświadczenia obecności bóstwa, rodzajem epifanii, które musi zostać przełożone na opowieść.

Stosunek Greków do mitów

Mity odbierane były przez Greków jako coś realnego i rzeczywistego, jako część historii. Niewielu z nich powątpiewało w prawdziwość wojny trojańskiej opisanej w Iliadzie i Odysei. Grecy za pomocą mitów wyjaśniali i opisywali fenomeny natury, zróżnicowanie kultur, tradycyjnych wrogów i przyjaciół. Posiadanie w swoim rodowodzie przodka, który był herosem lub bogiem było powodem do dumy.

 
  Dzisiaj stronę odwiedziło już 1 odwiedzający (7 wejścia) tutaj!  
 
Ta strona internetowa została utworzona bezpłatnie pod adresem Stronygratis.pl. Czy chcesz też mieć własną stronę internetową?
Darmowa rejestracja